Diễn biến nguồn cung và giá cả xăng dầu cuối năm được các doanh nghiệp dự báo có thể sẽ có nhiều biến động khó lường trước tác động của thị trường xăng dầu thế giới và cơ chế điều hành mới.

Vì vậy, doanh nghiệp và người dân mong các cơ quan điều hành sớm lên phương án và vận hành các công cụ kiềm chế giá xăng dầu, qua đó ổn định lạm phát trong những tháng cuối năm.

Sợ nhất xăng dầu tăng giá

Kỳ điều chỉnh giá xăng dầu trong nước ngày 23-10, nhiều doanh nghiệp dự báo giá xăng dầu sẽ quay đầu tăng trở lại. Cập nhật giá xăng dầu thành phẩm trên thị trường Singapore đến tối 20-10 đồng loạt tăng nhẹ. Cụ thể, giá xăng RON95 lên 101,08 USD/thùng, xăng E5 RON92 96,39 USD/thùng, dầu diesel 119,88 USD/ thùng...

Theo dự báo của một số doanh nghiệp đầu mối xăng dầu, giá xăng dầu trong nước có thể tăng nhẹ vào đầu tuần này. Mức tăng dự đoán 200 - 500 đồng/lít đối với xăng và 30 - 100 đồng/lít/kg dầu. Từ đầu năm đến nay, giá xăng dầu trong nước 16 lần tăng, 9 lần giảm. Hiện mỗi lít xăng RON 95 ở ngưỡng 23.040 đồng; E5 RON 92 là 21.900 đồng. Theo các chuyên gia năng lượng, giá xăng dầu có thể tăng vào thời điểm cuối năm.

Giá xăng dầu trong nước tăng nhiều lần trong thời gian qua ảnh hưởng trực tiếp bởi giá dầu thế giới. Tính từ tháng 7-2023 đến nay, giá dầu thế giới tăng liên tục từ mức 70 USD/thùng lên gần 90 USD/thùng (tăng 28%) do áp lực thiếu hụt nguồn cung từ bất ổn ở Israel, lũ lụt ở Libya, cam kết cắt giảm sản lượng dầu mỏ của các nước sản xuất dầu thô lớn trên thế giới.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, nhiều thương nhân đầu mối xăng dầu cũng cho biết thị trường xăng dầu đang diễn biến khó lường, khiến cho doanh nghiệp buộc phải đưa ra mức chiết khấu thấp cho các đại lý. 

Ông Trần Văn Thành, tổng giám đốc Công ty vận chuyển hàng hóa tuyến Bắc - Nam, cho biết đang phải liên tục trao đổi với đối tác gửi hàng, tính toán phương án khả năng tăng giá xăng dầu để điều chỉnh cước vận tải.

Theo tính toán của doanh nghiệp chở hàng, chi phí một chuyến xe từ Hà Nội - TP.HCM và ngược lại, nhiên liệu khoảng 1.500 lít. Với doanh thu một chuyến container chở hàng hóa thông thường chỉ khoảng 80 triệu đồng, trong đó riêng chi phí xăng dầu đã tốn tới 33 - 35 triệu đồng, chưa kể các chi phí khác như cầu đường BOT, tiền công tài xế, ăn uống... khiến doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn. 

Theo ông Thành, giảm cước thì dễ, tăng giá cước theo giá xăng dầu rất khổ sở với doanh nghiệp ngành vận chuyển khi làm việc với đối tác.

Theo các doanh nghiệp logistics, giá xăng dầu đang ở mức cao, nếu tăng lên nữa thì quá sức chịu đựng người dân, doanh nghiệp. Do đó, cần giảm các loại thuế phí để kìm hãm xu hướng tăng giá xăng dầu vào cuối năm.

Không chỉ ảnh hưởng đến giá vận tải, giá xăng dầu tăng còn là chi phí đẩy nhiều mặt hàng khác trong rổ chỉ số giá tiêu dùng CPI tăng lên trong thời gian tới. Những tháng gần đây, CPI trong nước đang tăng khá nhanh với áp lực tăng từ giá thực phẩm và giá xăng dầu, và dự kiến xu hướng này vẫn sẽ tiếp tục.

Ẩn số giá xăng dầu

Ông L.V.B., doanh nghiệp kinh doanh chuỗi xăng dầu tại TP.HCM, cho rằng khó đoán định được xăng dầu cuối năm sẽ tăng như thế nào, điều này phụ thuộc vào sự điều hành của Nhà nước. Giá xăng dầu Việt Nam phụ thuộc rất lớn vào biến động địa chính trị và giá xăng dầu thế giới, nên giá xăng dầu liên tục thay đổi. Ở góc nhìn kinh doanh trong lĩnh vực xăng dầu, ông B. cho rằng tình hình giá cả xu hướng tăng đến cuối năm. 

Trong đó, những bất ổn địa chính trị tại khu vực Trung Đông gây thêm mối lo ngại về nguồn cung trên thị trường dầu, giá USD tăng, có thời điểm giá dầu lên đến 94 USD/thùng... Biến động giá xăng dầu sẽ ảnh hưởng nhiều tới chi phí đầu vào của các doanh nghiệp sản xuất, tác động mạnh tới giá thành sản phẩm.

Giám đốc một doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu tại TP.HCM cho hay dự kiến Nhà nước sẽ điều chỉnh chính sách điều hành giá xăng dầu rút xuống còn bảy ngày, nên buộc doanh nghiệp phải chuẩn bị phương án kinh doanh từ bây giờ. 

Do chu kỳ điều chỉnh giá ngắn, trong khi nguồn hàng nhập khẩu hoặc mua trong nước về các thương nhân đầu mối, xuống hệ thống bán lẻ thường theo chu kỳ dài hơn, nên doanh nghiệp rất lo ngại giá cả biến động mạnh có thể khiến hiệu quả kinh doanh không đảm bảo. 

Do đó, hiện doanh nghiệp phải rà soát lại nguồn hàng, lượng hàng tồn kho, đánh giá khả năng tiêu thụ vào cuối năm để có phương án điều chỉnh tổng nguồn và hoạt động kinh doanh cho phù hợp.

Theo Bộ Tài chính, giá xăng dầu trong nước chín tháng đầu năm 2023 giảm 15,26% so với cùng kỳ năm trước theo biến động giá thế giới, tác động làm CPI nói chung giảm 0,55%, giá dầu hỏa giảm 11,26%. 

Tuy nhiên, giá dầu thô trên thị trường thế giới có xu hướng tăng. Bình quân trong tháng 9 giá dầu Brent tăng khoảng 6%, giá dầu WTI tăng khoảng 6,6% so với bình quân tháng 8-2023. Trên thị trường Singapore, giá bình quân các mặt hàng xăng dầu tháng 9-2023 tăng từ 11,11 - 20,56% so với bình quân tháng 8-2023.

Bộ Công Thương cũng cho biết đã có chỉ thị nâng cao hiệu quả trong quản lý xăng dầu và đảm bảo nguồn cung xăng dầu. Bao gồm việc điều chỉnh phân giao tổng nguồn xăng dầu nhằm chủ động nguồn hàng, đề xuất giải pháp hỗ trợ thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu, điều hành giá theo thị trường, đề xuất xem xét việc tăng nguồn lực dự trữ quốc gia. 

Bộ cũng giao cho hiệp hội và các doanh nghiệp thực hiện việc phân giao tổng nguồn, chủ động nguồn hàng, tuyệt đối không để gián đoạn nguồn cung xăng dầu và chia sẻ nguồn cung, lợi nhuận trong hệ thống một cách hợp lý để đảm bảo không gián đoạn việc cung ứng xăng dầu cho thị trường.